Đoàn Trọng Loan – nguyên cán bộ giảng dạy Khoa Cơ khí, Khoa Kinh tế
Năm 1983 nhân chuyến công tác tại Tỉnh Phú Khánh (nay là Khánh Hòa) đ/c Tổng Bí thư Lê Duẩn đến thăm trường.
Lúc bấy giờ tôi làm Trưởng phòng Chính trị thay đ/c Hoàng Đình Xích chuyển công tác về Hải Phòng, tôi được giao nhiệm vụ chuẩn bị đón tiếp, tổ chức để đ/c TBT đi thăm các cơ sở của trường, đ/c TBT đi thăm bộ môn cơ khí nơi đang triển khai đề tài “Nhiên liệu nặng dung cho tàu thủy”. Sau khi nghe đ/c Võ Thiên Lăng, chủ nhiệm đề tài giới thiệu đ/c TBT rất phấn khởi, động viên và đánh giá cao giá trị của đề tài. Đ/c TBT hỏi, như vậy với nhiên liệu này thì tàu từ Việt Nam sang Liên Xô mất mấy ngày? Thưa 7 ngày ạ, đ/c Lăng đáp - thế thì tốt quá ta chở nông sản, thực phẩm cả Đu đủ sang Liên Xô vẫn còn tươi nguyên. Những người có mặt kể cả Bí thư Tỉnh ủy Bảy Hữu cũng vỗ tay hân hoan tán thưởng. (thực ra 7 ngày thì chưa tới Vladivostok của liên-xô được, nhưng lúc bấy giờ cũng không ai để ý, sau này chúng tôi đùa là anh Lăng giám lừa cả TBT).
Tổng Bí thư Lê Duẩn đến thăm trường
Sau thăm bộ môn Cơ khí đ/c Lê Duẩn nói chuyện với cán bộ, giáo viên, bí thư chi bộ, lớp trưởng, bí thư chi đoàn vì Hội trường không cho phép tâp trung đông hơn. Cả Hội trường đứng dậy vỗ tay không ngớt. Mọi người xúc động khi được trực tiếp gặp một trong những kiến trúc sư vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước toàn thắng. Tuy bộn bề công việc sau ngày thống nhất đất nước nhưng đ/c vẫn giành thời gian, tình cảm cho thầy và trò trường Đai học Hải sản (tên gọi lúc bấy giờ). Sau lời hỏi thăm ân cần, cả Hội trường như nín lăng nghe đ/c nói về chiến lược phát triển kinh tế biển, giữ vững an ninhn quốc phòng và mở rông hợp tác Quốc tế thông qua Biển Đông, đ/c nói Biển Đông sẽ nuôi sống 60-70 triệu người, di dân ra biển, sống chung với biển là điều kiện sinh tồn của dân tộc Việt Nam, các cuộc chiến tranh xâm lược trong tương lai nếu có cũng từ phía biển, dân tộc ta sẽ vươn ra biển, dựa vào biển để sinh tồn và phát triển, để xây dựng CNXH, kế đến đ/c nói về đào tạo nguồn nhân lực cho Biển và vai trò to lớn và vị trí quan trọng của trường ĐHHS. Đ/c cho rằng để khai thác tiềm năm của biển thì cả hệ thống chính trị phải vào cuộc, các cơ sở đào tạo đều phải quan tâm, đặc biệt trường ĐHHS phải là nơi trung tâm đào tạo nguồn lực KHKT chủ yếu, xây dựng được đội quân xung kích ra biển, đảo. Cả Hội trường đứng dậy vỗ tay vang dội, lưu luyến tiễn TBT Lê Duẩn.
Mười năm sau, năm 1993, nhân vào dự Hội nghị cán bộ chủ chốt Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa, TBT Đỗ Mười lại đến thăm trường Đại học Thủy Sản.
Tổng Bí thư Đỗ Mười trong chuyến thăm trường Đại học Thủy sản
Sau Hội nghị, đoàn cán bộ của trường có anh Cẩn, anh Nho, anh Thắng , anh Ngạn và tôi chụp ảnh lưu niệm với TBT, khi chụp ảnh xong, đứng gần đ/c TBT tôi có đề nghị đ/c sắp xếp thời gian thăm trường, tôi nói mười năm trước đ/c Lê Duẩn đã đến thăm trường, động viên nhà trường lớn lắm, nay trong bối cảnh các nước XHCN và Liên Xô tan rã, nếu được đ/c sang thăm thì quý hóa biết mấy. Với giọng cởi mở, chân thật đ/c bảo, “Nha Trang cũng có trường ĐHTS à”? Vâng, trường chuyển từ Hải Phòng vào ạ, tôi trả lời, vất vả quá nhỉ, trôi dạt từ ngoài đó vào bây giờ thế nào rồi? Thưa đã ổn định và giảng dạy, học tập rồi ạ. Anh Năm Thái BT Tỉnh ủy đứng cạnh nói thêm vào, không chỉ ổn định đời sống, giảng dạy học tập mà đã góp phần giúp đỡ địa phương trên nhiều lĩnh vực. Đ/c nói tiếp, mình cũng muốn sang thăm nhưng lịch công tác anh Năm Thái (BT tỉnh ủy) chị Hồng Vân (UV dự khuyết TƯ Đảng, phó BT tỉnh ủy) đã sắp xếp kín hết rồi.
Tôi ở lại gặp và đề nghị anh Năm Thái cố sắp xếp thời gian để đ/c Đỗ Mười sang thăm trường, Anh Năm Thái bảo sẽ cố gắng, không hứa trước được.
Khoảng 14 giờ chiều hôm sau đ/c Đỗ Mười đến thăm trường, theo anh Năm Thái nói là phải rút ngắn thời gian thăm nhà máy sợi Nha Trang. Tin TBT Đỗ Mười đến thăm trường được thông báo nhanh chóng, cán bộ giáo viên, học sinh đứng đầy hai bên đường từ cổng vào sân nhà hai tầng, khu Hiệu bộ hân hoan vỗ tay không ngớt. Bước xuống xe Đ/c vui vẻ giơ tay vẫy chào, “Các đ/c vỗ tay tôi là vỗ tay cho Chủ Nghĩa Xã Hội, CNXH ở VN nhất định thành công” cả sân trường náo nhiệt vỗ tay tán thưởng, bởi vì thời điểm này khi mà Liên –Xô và các nước XHCN ở Đông Âu tan rã làm xao động tâm tư, tình cảm và cả sự lo lắng của nhân dân ta. Lời khẳng định của Đ/c Tổng Bí thư Đỗ Mười là thông điệp mạnh mẽ của Đảng cộng sản và Nhân dân VN quyết tâm đi theo con đường XHCN mà Bác Hồ đã chọn.
Trong hơn hai giờ đồng hồ, không giấy tờ, không có văn bản chuẩn bị sẵn của cơ quan Tham mưu, có đến 3 lần Bác sĩ yêu câu nghỉ để đảm bảo sức khỏe nhưng đ/c không để ý. “Không mấy khi đ/c TBT vui như thế”, đ/c Trợ lý TBT nói với chúng tôi như vậy. Cả Hội trường lắng nghe với niềm tin, niềm xúc động sâu sắc.
Là người chuẩn bị cho hai cuộc tiếp đón và nghe các đ/c nói chuyện tôi vô cùng sửng sốt khi nội dung hai bài nói chuyện giống nhau đến kỳ lạ, vẫn là vai trò của Biển Đông đối với dân tộc ta, là quyết tâm đi theo con đường XNCN, vẫn là vai trò của KHKT đối với biển trong đó có vị trí không thể thiếu được của các nhà khoa học thủy sản, của Trường ĐHTS.
Sau này công tác tại TƯ Hội Người cao tuổi VN, gặp và nhắc lại chuyến thăm trường đ/c Đỗ Mười vẫn nhớ và nhờ tôi gửi lời thăm.
Nay chuẩn bị kỷ niệm 60 năm thành lập trường với khẩu hiệu “CĂNG BUỒM TRÍ THỨC VƯƠN KHƠI” tôi thấy như đâu đó âm hưởng của những lời căn dặn, tình cảm của hai đ/c TBT của đảng đang từng bước được thực hiện dù nó mang tên gì là Đại học Thủy Sản- Đại học Hải sản hay Đại học Nha Trang trước sau đều là biển cả.
Bài viết này cung cấp thêm một ít tư liệu mà nhiều người đã biết, giúp khẳng định “Căng buồm trí thức vươn khơi” là có căn cứ và nhất định thành công.